Tiroiditler
Hashimoto Tiroiditi
Tiroid bezinin iltihabı durumu anlamına gelen ‘tiroidit’ pek çok nedenle ortaya çıkmaktadır. En sık nedeni ‘Hashimoto Tiroiditi’ diye adlandırılan tablodur. Hashimoto tiroiditi olan hastalarda süreğen iltihabi durum söz konusudur. Bu iltihabi yanıt vücutta oluşan, protein yapıda olan ve ‘antikor’ adı verilen maddelerle ve akyuvarlarla gelişmektedir. Normal bir insanda bu antikorlar bedenin savunmasında rol oynarken Hashimoto Tiroiditi’nde anormal yapı kazanarak kişinin kendi tiroid hücrelerine zarar verirler. Hastada tiroid rezervi yetersiz ise tiroid hücre yıkımı nedeniyle hipotiroidizm ve buna bağlı yakınmalar meydana gelebilmektedir. Genellikle genç ve orta-yaş kadınları etkileyen Hashimoto Tiroiditi, sıklıkla hastada yorgunluk ve boyunda bası yapan kitle hissine neden olur. Ağrı hastaların yalnızca % 10’unda mevcuttur.
Bu hastalarda tanı, laboratuarda alınan kanda ‘antikor’ların tespit edilmesi ile ortaya konur. İnce iğne biyopsisi tanı koymada yardımcıdır.
Tanı konar konmaz tedaviye başlamak esastır. Tiroid hormon değerleri normal olsa da aşağıdaki 3 nedenden dolayı mutlaka ağızdan tiroid hormon tedavisine başlamak gerekir:
1. Tiroid hormon üretimini baskılayarak tiroid bezinin küçülmesini sağlar
2. Hastalığın alevlenmesi nedeniyle oluşabilecek ‘hipotiroidi tablosu’ engellenmiş olur.
3. Tiroid bezine zarar veren beyaz kan hücreleri (akyuvarlar) üzerine olumlu etkileri vardır.
Hashimoto Tiroiditi olan hasta ömür boyu izlem altında tutulmalıdır. Hormon tedavisi nedeniyle küçülen tiroid bezi, ‘tam fonksiyon görmeyen tiroid bezi’ anlamına gelebilir. Bu yüzden de ‘hipotiroidi’ tablosunun ortaya çıkmaması için hasta mutlaka yılda en az 1 kez hekimine kontrole gitmeli ve tiroid hormonu kullanmalıdır.
Subakut Tiroidit
Hashimoto Tiroiditi’nden 10 kat daha az rastlanılan bir tablodur. Hipertiroidizm yapan, ancak radyoktif iyot tedavisi ya da cerrahi tedavi gerektirmeyen, geçici bir tiroidittir.
Tiroidit tablosundan önce hastaların çoğu üst solunum yolu infeksiyonu tarif ettiklerinden dolayı subakut tiroidit oluşumunda virüs kaynaklı infeksiyonlar suçlanmaktadır.
Hastalar boyunda ağrılı şişliğin yanı sıra sıcağa tahammülsüzlük, sinirlilik, çarpıntı ve yorgunluk gibi hipertiroidi yakınmaları ile başvururlar. Hipertiroidi yakınmaları iltihabı yanıt nedeniyle yıkılan hücrelerden salınan tiroid hormonlardan kaynaklanmaktadır. Hastanın fizik muayenesinde boyunda tiroid bezi şişmiş ve ağrılı olarak ele gelir.
Subakut tiroidtli hastalar iltihabi yanıtı giderici tedaviden sıklıkla fayda görürler. Ender de olsa, bazı hastalar tiroid hormon tedavisine gerek duymaktadırlar.
Sessiz tiroidit
Subakut tiroidit kadar sıklıkta görülen sessiz tiroidit, iltihabı yanıt olmasına rağmen sıklıkla yakınmaya ve bulguya neden olmadığından ‘sessiz’ olarak adlandırılır.